Kekik, reyhan ve kaçak tütün kokusu taşırdı rüzgâr alçak damlı evlerin yüksek, küçük pencerelerinden. Soluk ışıklar yayılırdı geceye köpek havlamaları korkulara karışır kaygıları beslerdi. Sonra dağlardan kurşun sesleri gelirdi belirli belirsiz namlunun ucunda çırpınırdı yürekler. Ağıtlar yankılanırdı dağlara doğru kapılar kırılır, talan edilirdi sevdalar, umutlar ve insan olan ne varsa… Ve kan akardı derelerimizden Zilan, Munzur, otuzüç kurşun ve Nevala Qesaba ve ülkenin bütün derelerinde O iklimde kalırdı acılar. Duymazdı bir Allahın kulu çığlığımızı Ve dağlara sevdalanırdık karabasan gecelerin sabahında direnmek kalırdı Kürde, çünkü yaşamın bir başka adı direnmektir…
Taş çekiyorum omuzumda Lâfızlar taşını Kafiyeler taşını Gurûb vakti ter dökerek geceyi Karanlık çukurunda Uyandırıyor Ve renk katran karası oluyor Tabutun körlüğünde Ahenk nefessiz kalıyor Sessizliğin patlaması korkusuyla Ben çalışıyorum Ve sözcük taşlarıyla Yükseltiyorum Sağlam Bir duvar Şiirimin çatısını üstüne örtmek için İçinde oturmak İçinde yaşamak için Ben böyleyim. Ahmağım belki de! Kim bilir Ben Zindanımın taşlarını omuzumda taşıyorum Meryem oğlunun haçı taşıdığı gibi Sizin gibi değil Celladınızın kırbaç sapını yontuyorsunuz Kardeşinizin kemiğinden Celladınızın kırbacını örüyorsunuz Kız kardeşinizin saçından Ve bencillerin kırbaç sapına kaş oturtuyorsunuz Babalarınızın kırık dişlerinden
Ve ben kafiyelerin ağır taşlarını omuzumda taşıyorum Ve şiir zindanına Hapsediyorum kendimi Çerçevesinin zindanında Hapsolmuş resim gibi
Nice Aptal resim vardır Ham insana ait Yıllar öncesinin beninden Kaybolmuş Küçük çocuk bakışım var Gözlerinde Daha eski bir “ben”i yerine koymuş Tebessümünü Dudaklarına Ve bugün ona bakışım Günahlardan Pişmanlık gibi
Benzersiz bir resim Onun tebessümünü unutsaydı Yanakları incelseydi Hayat arayışında Alnı çizik çizik olsaydı Zamanın kölelik zincirine vurulmuş geçişiyle olurdu “Ben”!
“Ben” olurdu Aynen! Ben olurdu. Çünkü zindanımın taşlarını Omuzumda taşıyorum sessizce Ve hapsediyorum ruhumun çabasını Sözcüklerin dört duvarı arasında Onların sessizliği patlıyor Ahenklerin boşluğunda Araştırıyor gözlerindeki bakışsızlığı Renklerin çölünde “Ben” olurdu Aynen! Ben olurdu; gülümsememi unuttum İşte yanağım İşte alnım
Böyleyim ben Dilsiz lâfızların hoş ahenkli duvarlarının zindanı Böyleyim ben Resmimi çerçevesinde hapsettim Ve adımı şiirde Ve ayağımı kadınımın zincirinde Ve yarınımı çocuğumun kendisinde Ve gönlümü sizin pençenizde
Sizinle ortak çabanın pençesinde Sizin sıcak kanınızı İdam mangasının askerlerine içiriyordu Soğuktan titreyen Bakışları Aptallığın donuk şekli olan askerlere
Siz Kendi “şimdi”nizin mezar odası duvarını yıkma çabasında Ve güvenerek yaslanıyorsunuz Dirseklere Kafatasınızın fildişi mecrasını Ve emek penceresinden Yarınınızın aydınlık kasrının tad manzarasını Çabanızın hamâse ağzında mırıldanıyorsunuz
Siz.. Ve ben… Siz ve ben Yapılan başkaları değil.
Hançer Onların ciğeri için Zindan Onların bedeni için Zincir Onların boynu için
Ve daha başkaları değil Sizin cellat potanızı yakanlar Bahçenin odunuyla Celladımın ekmeğini pişiriyorlar Doğup büyüdüğünüz külde Yarın ateşli, kanlı toprağa girince İndirirsiniz duvardan resmimi Evimin duvarından
Aptalca sırıtan resmi Karanlıklarda ve yenilgilerde Zincirlerde, ellerde
Söyleyin ona: Benzersiz resim! Neden güldün? Asın onu Bir daha Baş aşağı Duvara.
Ve ben öylece gidiyorum Sizinle ve sizin için Sizin için. Çünkü bu şekilde sevdiğinizim. Ve geleceğimi geçmişim gibi gidiyorum omuzumda taş Sözcükler taşı Kafiyeler taşı Bir zindan yapıp orada hapis kalmak için Sevmek zindanı Adamları sevmek Ve kadınları
Kavalları sevmek Köpekleri Ve çobanları Gözü yolda beklemeyi sevmek Yağmurun billur parmak darbesini Pencere camında
Fabrikaları sevmek Avuçları Tüfekleri
Beygir resmini sevmek Dişlilerinin yörüngesinde Leğen kemiğinin dağlarıyla Kırbaç ırmağı Ve kızıl suyuyla Senin gözyaşını sevmek Benim yanağımda
Ve benim sevincim Senin gülümsemende
Devedikenlerini sevmek Isırganları, yabanî kekikleri Ve klorofilin yeşil kanını Tekmelenmiş yaprak yarasında
Şehrin ergenliğini sevmek Ve aşkını Yaz duvarının gölgesini sevmek Ve işsiz güçsüz dizleri Koltukta Sorguçu sevmek Onunla avucun tozunu sildiklerinde Ve çelik başlık İçinde mendil yıkadıklarında Çeltik tarlalarını sevmek Ayakları ve Sülükleri
Köpeklerin yaşlılığını sevmek Ve bakışlarındaki yakarışı Ve kasap dükkânlarının tezgâhında Tekme yemek Ve kemiğin uzak düşmüş sahilinde Açlığın verdiği susuzlukla Ölmek
Gurûbu sevmek Bulutlarının zincifresiyle Ve söğüt sokaklarındaki sürü kokusu
Halı dokuma atölyesini sevmek Renklerin suskun mırıltısını Düğüm damarlarında yün kanının akışı Ve parmağın nazenin canları Ayak altında kalan canlar
Kinleri sevmek Hançerleri Ve yarınları Gök gürültüsünün boş fıçılarının koşmasını sevmek Gökyüzünün taş döşemeli inişinde
Liman göğünün tuzlu kokusunu sevmek Ördeklerin uçuşunu Kayık fenerlerini Ve dalganın yeşil billurunu Gece lambasının gözleriyle
Hasatı sevmek Ve mırıltı sokaklarını Başka feryatları sevmek
Koyun leşlerini sevmek Et satan herifin kanarasında Müşterisiz kalır etler Kokuşur Çürür
Balıkların kırmızısını sevmek Çinili havuzda
Aceleyi sevmek Ve durup düşünmeyi İnsanları sevmek Ölürler Erirler Ruhsuz kuru toprakta Deste deste Öbek öbek Yığın yığın Batarlar Batarlar ve Batarlar Sessizliği, mırıltıyı ve feryadı sevmek
Şiir zindanını sevmek Ağır zincirleriyle Sözcükler zinciri Kafiyeler zinciri
Ve ben öylece gidiyorum Benimle birlikte olan Zindanda Ayağıma bağlı zincirde Gözümle birlikte olan koşuşta Fethimle birlikte giden yakînde omuza omuza Dünkü duvarda aptalca bir resmin Gülümseyiş goncasından Bir gömleğin kızıl çiçeğine kadar Bir idam çalılığında Yarına kadar
Böyleyim ben Kibirli hamâselerin kalesinde oturan Vahşi öfke atının gurur dolu toynak darbeleri Takdir sokağının taş döşemesinde
Bir esinti kelimesi Bir tarihin büyük şarkısının fırtınasında Bir mahpus Bir kinin zindanında Bir yıldırım Bir intikamın hançerinde Ve bir gömleğin kızıl çiçeği Bugünün kölelerinin yarınki yol kenarında
bazen olur. geride kalır biri. bu yıl tam 106 kırlangıç saydım diyen babamın sevinci. gelir giderler hep 19 martta dönerler ama. bekleriz annen ve ben. kapımız açık bekleriz. 12 ağustosta giderler yine. bir gün gecikmez. güneye yemen’e giderler diyor annem karabiber yemeye. karabiber severler. ama bu sabah uyandığımızda geride kalan bir kırlangıç gördük. tele tünemiş güneye bakıyordu. bebekti belki de yemen’e kadar uçamazdı. bazen olur geride kalır biri ve konuşur birden.
biz varız ama baban ve ben bekliyoruz burayı, bizim de aklımız hep yollarda. ben uçaklara bakıyorum en çok, yıldızlar gibi gökyüzünde parlayıp sönen, çocuklarımı getirip götüren o kanatları seviyorum. dua ediyorum hep her köşede bir ip bağlıyorum kapılara pencerelere. böğürtlen toplamaya gittiğimizde elime batan diken duruyor hâlâ. sızlıyor içimde ama bırak acıtsın diyorum. annemin ellerinde kalan böğürtlen lekeleri…
bazen olur evet biri kalır geride. yurt kılmak için toprağı kapatır kanatlarını ve gitmez. ben her şeye yeniden bakıyorum tekrar doğmak gibi taşları sökülmüş bir çitin ağırlığını anlamak gibi. ceviz ve iğde kokuları arasında geceye karışmış hisler. kimse tutamaz günün hesabını çocukluk geride kalmıştır, saçlar sim içinde mahçup bir kucaklaşma geçmişle. ve topu topu akılda kalmış birkaç anının gülümsenerek hatırlanması. o kadardır bağım görünürde, uzağım köyün dünya telaşına. ama rüzgârla konuşmam hiç değişmez.
annemin seksen yaşını aşmışken yürüdüğü tarlada bahçe çitinin taşlarını düzeltmesi babamın kuşlara yem verme telaşı ve onların bu toprağın çok derinlerinde duran nefesini benim avcumda saymam… bazen olur evet biri geride kalır unutur gitmeyi. belki cesaret edemez “sözleştiler kendi aralarında, anlaştılar güzelce” diyor annem. kırlangıçların zarif katarını anlatıyor yemen’e giden. bilmiyor, o geride kalan benim kalbimdir. oraya tüneyip uzaklara bakan geçmişle gelecek arasında çizilmiş bir hat olan o telde durup evi hisseden. kainatı duyan kalbiyle bir güçsüzlük müdür o kalma, bir belirsizlik midir kanatları açmayan? bazen olur evet biri kalır ondan bir işaret taşımak içindir doğada, bakışın belirginleştiği yerde ruhu konuşturan bir işaret. her şeye yeniden baktım otların sararmış aynasında nefesimi tutarak taşların koyu yüzünde sayarak izleri. ve baktığım her yıldızın hesabını tutarak yeniden. çocukken, kalbimi sevinçten parlatan o doğanın hâlâ ve ısrarla orada durması uyandırdı beni. bazen olur evet ve olan iyidir hep.
… eğil bak gör o eski dili bizi insan kılan gerçekleri. ve güven duymamızı zamana devam etmemiz için. her şey akar evet her şey değişir hiçbir şey aynı kalmaz ve gerçekte hiçbir şey yoktur! bundan anladığım aşktır. mitolojik korkularla güvenin parçalanmasıdır bundan anladığım.
ama insanız ısrarla. bir ceylan tedirginliğinde yaklaşsak da olana acıtır heves. korkuların en dilsizini seçmiş olsak da.
öyle ya, sessizlik de bir cevaptır, sessizlikte bilsen ne gerçekler gizli. şimdi üzgünüm, henüz durmamış kalbimle karanlıkta başka bir dil konuşuyorum. …
yakalanan nedir, benzerlik mi? gözlerin inişte başlayan çakışması ve kirpiklerin uzunluğu daha fazlası değil. belki nefestir biraz da. soluğu kaplayan zerrelerin bir uzay karanlığında seyrederken dayanak olma, olabilme hali. oradayız işte, ikimiz tutunacak bir kainat bulamamış o çelimsiz varoluşun magmasında gülümsüyoruz birbirimize. benim ağzımda bir gelincik var sen gözyaşının kristal kesiğini gizlemek için özenlisin yine.
insanı incitmeyecek tek söz bulunmadı henüz. her söz incitir.
o kadar sessiziz ki hırıltılarla konuşuyoruz. arkaik iki hayvanın kainattan devşirdiği dille ses veriyoruz birbirimize. bu bir ‘sevme’ diyorsun bana. kalbin aldığı mesafe bu. yıldızların zamanından önce karanlığında yol alma! oradayız işte bir dayanak bulsak varacağız bir anlama. kalp bunca akarken bedenin güçsüz kalışı ve dağınıklığı uzayda. beden oraya ait olmayandır diyorsun, ruhtur bize yol gösterecek olan. elbette ruhu izleyeceğiz, onun peşinden gideceğiz. tereddütsüz onun izinden.
ben dağılan kalbimi tutuyorum sana akmış olanı. gecenin yorgunluğunu tanımayan o acemi kalbe söz geçirmeye çalışıyorum. senin saklanarak adımladığın o sokaklarda bir uzay boşluğunda ilerler gibi eşlik ediyorum varoluşuna, kelimelerine ve gözlerinin inerken artık oturan anlamına. o bakış bizimdir o bakış sonsuzluk içinde bulduğumuz ışıklı bir dehlizdir.
sen müziği anlatırken gördüğüm duyduğumdan hep fazladır. sana belki söylemedim ama hissettim sevgilim, iki kalbin benzerlikte nasıl bir karanlığa düştüğünü. tut elimi düşeceksek birlikte düşelim. tut elimi bir dayanak yoksa insana birlikte ürperelim. ve ben bunları düşünürken boşluğunu büyüten kainat aşkın “bir olmak’ olduğunu haykırıyor, aşkın, bir yıldız kayması anında yüreğe saplanan kırık bir kanat olduğunu. o kırık kanatla uçuyoruz birlikte. o kırık kanatla biz ölümsüzüz.
çünkü odur, yalancı peygamberlerin soluğuna ve güllerin yumuşaklığına gizlenmiş o ilk söz. odur aramızdaki adı konmamış o kanatsız uçma hali. bir yerdeydim beni yersizliğe çağırdın. orada dur o talimsiz yerde. orada dur ve konuş benimle.
“Özellikle gurbette yaşayan memur aileler, okulların tatile girmesiyle birlikte köydeki evlerine gider, tatili orada geçirirler.
Köy yerlerinde kanalizasyon altyapısı olmadığı için tuvalet gideri için fosseptik çukuru bulunur.
Yaz tatili bittiğinde evden çıkmadan önce aile tüm hazırlıklarını tamamlar ve en son bir kuzu ciğerini de ipe bağlayıp, tuvaletin çukurunun üzerine asarlar.
Temmuz başında tekrar köye döndüğümüzde fosseptik çukurunun tertemiz ve bomboş olduğunu görürdük.
Bir gün anneme sordum :
“Anne, biz neden bunu yapıyoruz?”
O da izah etti:
”Burada asılı olan ciğere, bir müddet sonra kurtçuklar üşüşür. O kurtçuklar ciğeri yer ve çoğalırlar. Onlar çoğaldıkça ciğer azalır. Bir gün kurtçuklar ciğeri tamamen yer bitirirler ve aşağıya düşerler. Bu sefer oradaki pislikleri yemeğe başlarlar. Kurtçuklar yine çoğalmaya başlarlar; bu defa da oradaki pislikler azalır, gün gelir o çukurdaki pislikleri de yer bitirirler. Aç kalan kurtçuklar en sonunda birbirlerini yemeğe başlarlar. Nihayet onlar da biter ve kuyu tertemiz olur.”
Menfaat grupları arasında son yaşanan çıkar çatışmalarını gördükçe aklıma o evin lağım çukurunun tepesine asılan ciğer geldi. Üzülerek söylüyorum ama vaziyet aynen böyle.
Yıllar evvel bir ciğere saldırdılar, saldırdıkça çoğaldılar.
Hayret edin ey insanlar Neler yapıyor kara sevdalar Onun için indi dolunaylar Yükseklerden toprağa kadar Bana sevdiğim yeter de artar Ayrılınca kalbim peşinden koşar
