Mart Öncesi

Martının görüntüsüyle martı
Suda birleşirler
Bütün gün bunu düşündüm
Birşey kalmadı o yıldan artık
(Soluk otlar var
Tuz renkli)
Tuzla çürüttüğümüz
Yalnız yapraklar kaldı o günlerden
Gerisini hep temizledik güz akşamlarında
Birşey kalmadı o yıldan artık yaşayışlarımızdan yapraklardan başka
Birşey olmamış gibi sanki
Sanki sevgilerimiz sevgilerimiz yaşayışlarımız hep değişmiş
Kendimiz bile yabancıyız o anılara
Neden ağlayayım bunlar için
ona ne verdim ki
Acılardan acılardan acılardan başka
Martı
Görüntüsüyle birleşir kış sularında

Archibald Macleish
Çevire: Ülkü Tamer

 

İspanyol Ölüsü

Bunun hesabı sorulmadı
Gözyaşlarının hesabı sorulmadı ama sorulacak
Madrid’in, Barcelona’nın, Valencia’nın gözyaşları
Bu gözyaşlarının hesabı sorulmadı.
Almeria’nın, Badajoz’un, Guernica’nın döktüğü kan

Bu kanın hesabı sorulmadı.
Gözyaşları yüzlerde kurumuş
Kum üstünde kurumuş kan.
Gözyaşlarının hesabı sorulmadı, kanın hesabı sorulmadı
Sorulacak bunların hesabı.

Çünkü Guernica’nın adamları konuşmaz.
Almeria’nın çocukları sessizdir
Badajoz’un kadınları dilsiz
Dilsizdir onlar, sesleri çıkmaz, sesleri çıkmaz
Boğazlarını tıkamıştır oranın kumu
Konuşmazlar, konuşmayacaklar da ve çocuklar
Almeria’nın çocukları usludur
Kıpırdamazlar, kıpırdamayacaklar da
Vücutları kırık, kemikleri kırık, ağızları
Çünkü ölüdür onlar, dilsizdir hepsi.

Yanılmayın
Hesap sorulmayacak sanmayın.

Yanılmayın
Dökülen kanın hesabı sorulmamışsa
Yalanın hesabı sorulmayacak sanmayın

Yanılmayın
Bunun hesabı sorulacak
Sorulacak ama
Vakit var

Vakit var daha.
Bu yerlerde ölülerin vakti boldur
Badajoz’da, Guernica’da, Almeria’da
Bekliyebilirler vakitleri var daha.

Vakit var
Bekleyebilirler daha.

Archibald MacLeish
Çeviren : Melih Cevdet Anday

 

Ars Poetika

Tazeden bir yaprak
Ağır aksak bir aşktır şiir

Dilsiz
Bir eski çağ madalyonudur

Aşınmış kayalarda biten yosun
Bir dağ kadar yalnız

Bir kuşun kanat vuruşudur
Sessiz – kelimesiz

Şiirdir – gökteki ay parçası
Çakılı şavk şiirdir

Ay doğar – batar
Karanlık yaprakları büyür ağaçların

Kış gelir yaprakların ardından
Anılar doğar – batar

Şiirdir – gökyüzündeki ay
Çakılı durur boyuna

Şiir demek
Gerçek demek

Ağıt değil bunca geçmişe
Kapalı kapı değil – kuruyan yaprak değil

Aşk için şiir
Denizlerin özgürlüğü – yeşeren çimler için

Bir oluşla gelir şiir
Yazmakla çizmekle değil.

Archibald Macleish

 

Şiir Sanatı

Dokunabilir ve sessiz olmalı şiir
Yuvarlak bir meyve gibi,

Başparmağa bir şey söylemeyen
Eski madalyonlar gibi dilsiz,

Yosun tutmuş pencere pervazındaki
Aşınmış taş gibi suskun –

Kuşların uçuşu gibi
Sözsüz olmalı şiir.

Zamanda kımıltısız olmalı şiir
Ayın tırmanışı gibi,

Geceye takılan ağaçları dal dal
Özgür bırakır ya ay,

Kış yapraklarının gerisinde
Anı anı bellekte kalır ya –

Zamanda kımıltısız olmalı şiir
Ayın tırmanışı gibi.

Gerçeğe eşit olmalı şiir:
Gerçeğin kendisi değil.

Acının bütün tarihi çünkü
Boş bir eşik, bir akçaağaç yaprağı.

Çünkü aşk
Yan yana yatmış otlar ve denizin üstünde iki ışık –

Bir şey anlatmamalı şiir
Olmalı.

Archibald MACLEISH